Джоель Брозовский
Почему американец использует эсперанто?
Впервые встреченные порой выражают удивление, когда узнают, что я, американец, использую эсперанто вместо английского в Японии. Порой они даже не верят, что я действительно американец, услышав, как я говорю на эсперанто.
Да, это правда, что большинство американцев предпочитают использовать английский. Многие американцы полагают, что английского хватает, что каждый в мире должен его изучать. Почему же я предпочитаю использовать эсперанто для общения с неамериканцами? Вот несколько причин:
Дружба. В своих долгих путешествиях я заметил, что большиство людей, заговаривавших со мной на английском языке, не интересовались ни мной как человеком, ни моей культурой. Их интересовали в первую очередь деньги. Они либо хотели что-то мне продать, либо желали научиться у меня английскому, чтобы получить лучшее образование и более высокооплачиваемую должность.
Напротив, большой процент людей, с которыми я говорю на эсперанто, интересуются либо мной, либо моей культурой. Многие из них хотят подружиться, и действительно становятся моими друзьями.
Равноправие. Если я говорю на английском языке с японцем или кем-либо другим, чей родной язык не английский, я всегда, непременно занимаю позицию специалиста в языке, тогда как, неважно, сколько времени тот другой учил английский, он или она непременно говорит с более низкой позиции, словно учащийся с учителем или подчинённый с начальником. Если вместо этого мы общались бы на языке моего собеседника, например, на японском, ситуация была б такой же, только обратной. Такое неравноправие очень мешает взаимному сближению.
Открытые двери. В моих долгих путешествиях эсперанто открыл мне множество дверей, в прямом и переносном смысле. Я, будучи гостем, ночевал в 150 домах эсперантистов в течение 3-х летнего путешествия, и только 1 раз я платил на ночлег в гостинице. Посредством эсперанто и эсперантистов я мог насладиться богатейшей культурой, встретить многих людей и близко познакомиться с их жизнью, домами, мыслями и т.д.
Многие из моих хороших друзей спустя годы дружбы признавались, что, прежде чем встретить меня, они не любили американцев. Если бы я использовал английский, я бы, разумеется, не смог подружиться с людьми, которые сейчас являются мне дорогими друзьями. Эсперанто открыл мне дверь к ним.
Помочь миру. Работая над распространением эсперанто, я испытываю чувство, что я делаю нечто полезное миру. Если люди по всему миру смогут свободно общаться на равных и сближаться с помощью эсперанто, мир, разумеется, станет лучше, справедливее, симпатичнее. Я не полагаю, что один эсперанто решит все мировые проблемы, но он точно сможет помочь людям найти их решение.
Творчество. Я очень люблю использовать эсперанто, так как он подталкивает к творчеству. Из-за большой гибкости языка я чувствую освобождение, говоря или сочиняя на эсперанто, по сравнению с английским, чьи структура и словарный запас относительно ригидны. Возможности к созданию новых выражений на эсперанто практически безграничны; и это большая радость исследовать эти возможности и находить меткие выражения, используя уже существующие детали.
Ценный опыт и уверенность в себе. Пройдя через двери, открытые посредством эсперанто, я приобрёл много ценного жизненного опыта, который я нелегко бы приобрёл без эсперанто. Этот опыт во многом повлиял на мою уверенность в себе и подготовил меня к компетентной деятельности в масштабах всего мира.
Новое восприятие мира. Возможно самая важная выгода, которую я извлёк из своего пользования эсперанто, это капитальная смена моего мировосприятия. Раньше мне казалось, что мир полон чужаков - людей отличных от меня и совершенно недоступных контакту. С "чужаками" много не полюбезничаешь, ведь они чужые, не так ли?
Однако, благодаря тому, что я пережил, используя эсперанто, я открыл, что такое представление ошибочно. Мир заполнен не чужаками, а людьми, такими же как я и мои близкие. Более того, очень многие из тех людей желают стать моими друзьями, если бы они только имели возможность встретиться и познакомиться со мной. Они не чужаки, а друзья или будущие друзья.
Какая большая разница! Сейчас я чувствую себя действительно связанным с людьми со всего мира. Я уже не чувствую себя прикованным только лишь к одному языку, одной культуре. Я волен взаимодействовать с людьми по всему миру, так как везде находятся дружелюбные люди, а эсперанто даёт мне средство легко общаться с ними.
Журнал Esperanto, 1998, No 1.
(цитируется по изданию "Boris Kolker. Vojago en Esperanto-lando. Perfektiga kurso de Esperanto kaj Gvidlibro pri la Esperanta kulturo").
Джоэль Брозовский (род. в 1952 г.). Эсперантист с 1971 года, математик, много путешествовал с помощью эсперанто, активист международного Оомото-эсперанто движения.
Joel Brozovsky
Kial usonano uzas Esperanton?
Nove renkontitoj foje esprimas surprizon, kiam ili ekscias, ke mi, usonano, uzas Esperanton anstatau la anglan en Japanio. Foje oni ec ne kredas, ke mi efektive estas usonano, car ili audis min paroli nur Esperanton.
Nu, estas vere, ke la plimulto el la usonanoj preferas uzi la anglan. Multaj usonanoj opinias, ke la angla suficas, kaj ke ciu en la mondo devus lerni gin. Kial do mi preferas uzi Esperanton por komunikigi kun neusonanoj? Jen kelkaj kialoj:
Amikeco. Dum longaj vojagoj mi rimarkis, ke la plimulto el la homoj, kiuj alparolis min per la angla, ne interesigas pri mi kiel pri homo, nek pri mia kulturo. Ili interesigis unuavice pri mono. Au ili volis vendi ion al mi, au ili volis lerni la anglan de mi, por povi ricevi pli bonan edukon kaj pli altsalajran postenon, au ion alian. Kontraste, granda procento de la homoj, kun kiuj mi parolas Esperante, interesigas pri mi kiel pri homo, au pri mia kulturo. Multaj el ili deziras amikigi, kaj efektive multaj el ili farigas amikoj.
Egaleco. Se mi parolas angle kun japano au iu alia, kies denaska lingvo ne estas angla, mi ciam, nepre, havas la pozicion de spertulo pri la lingvo, kaj, negrave kiom multe tiu alia persono studis la anglan, li au si nepre parolas el malpli alta pozicio, kiel lernanto al instruisto au subulo al estro. Se anstataue ni interparolus per la lingvo de mia kunparolanto, ekzemple la japana, la situacio estus sama sed inversa. Tia malegaleco tre malhelpas la interamikigon.
Pord-malfermo. Dum mia longa mondvojago, Esperanto malfermis multegajn pordojn al mi, figure kaj lauvorte. Mi tranokte gastis en 150 hejmoj de esperantistoj dum la trijara vojago, kaj nur unu nokton mi pagis en hotelo! Pere de Esperanto kaj esperantistoj, mi povis gui tre rican kulturon, renkonti multajn diversajn homojn kaj konatigi intime kun iliaj vivoj, kulturoj, hejmoj, pensoj ktp.
Kelkaj el miaj bonaj amikoj, post jaroj da amikeco, konfesis al mi, ke, antau ol renkonti min, ili malsatis usonanojn. Do, se mi uzus la anglan, mi certe ne povus ekamikigi kun tiuj homoj, kiuj nun estas tre karaj amikoj. Esperanto ja malfermis la pordon al ili.
Helpi la mondon. Laborante por disvastigi Esperanton, mi havas la senton, ke mi faras ion utilan al la mondo. Se homoj tra la mondo povos libere interkomuniki kiel egaluloj kaj interamikigi per Esperanto, certe la mondo farigos pli bona, pli justa, pli simpatia. Mi ne imagas, ke Esperanto sola solvos ciajn mondproblemojn, sed gi ja povas helpi la homojn ellabori solvojn.
Kreemo. Mi tre amas uzi Esperanton, car gi kondukas al plia kreemo. Pro la granda fleksebleco en la lingvo, mi sentas liberigon verkante au parolante en Esperanto kompare kun la angla, kies strukturo kaj vort-stoko estas relative fiksitaj. La ebloj krei novajn esprimojn en Esperanto estas preskau senlimaj; estas granda gojo esplori ilin kaj trovi trafajn esprimojn, uzante jam ekzistantajn erojn.
Valoraj spertoj kaj memfido. Trairante pordojn malfermitajn per Esperanto, mi ricevis multajn valorajn vivspertojn, kiujn mi ne facile povus havi sen Esperanto. Tiaj ricaj vivspertoj multe kontribuis al mia memfido kaj preparis min pli kompetente agadi en la mondo.
Nova mondkoncepto. Eble la plej grava profito, kiun mi ricevis el mia uzado de Esperanto, estas drasta sango de mia mondkoncepto. Antaue mi imagis, ke la mondo plenas je fremduloj - homoj tre malsamaj kaj ne alireblaj. Kun "fremduloj" oni ne povas multe simpatii, car ili ja estas fremdaj, cu ne?
Tamen, pro miaj travivajoj uzante Esperanton, mi malkovris, ke tiu imago estis tre erara. La mondo plenas ne je fremduloj, sed je homoj, samaj kiel mi kaj miaj familianoj. Kaj plue, tre multaj el tiuj homoj deziras esti miaj amikoj, se ili havas la okazon renkontigi kaj konatigi kun mi. Do, ili estas ne fremduloj, sed amikoj au estontaj amikoj.
Kia granda diferenco! Nun mi sentas min reale ligita al homoj tra la mondo. Kaj mi ne plu sentas min katenita al nur unu parto de la mondo, al nur unu lingvo, nur unu kulturo. Mi estas libera interagi kun homoj tra la mondo, car cie trovigas amikemaj homoj, kaj car Esperanto donas al mi la rimedon facile interparoli kun ili.
Esperanto, 1995, No 10, p. 161.
Mallongigita. По
материалам:
http://miresperanto.narod.ru/
Kaneko Yoichi - Japanio
Mi ne precize memoras,kiam kaj kiel eksciis pri esperanto. Se mi ne erarus, kiam mi estis 15-jaragxa, jam sciis gxin. Eble mi legis iu libron aux instruisto rakontis pri esperanto. Mi konstante havis simpation al idealo de esperanto (egaleco de nacioj,diverseco de kulturo). Tamen,kiel oni povas lerni esperanton? Cxu vere ekzistas sxanco paroli esperante? Pro tio, mi restis nura esperanto simpatianto dum pli ol 10 jaroj. Iun tagon mi legis libron,kiu prezentas vojagxon per esperanto. "Se vi konus esperanton, vi povas tranokti senpage cxe esperantistoj. Kaj vi povas spekti cxiuxtaga vivon de nekonata landoj kaj povas intersxangxi spertojn aux ideojn kun gastigantoj". Mi sentis, ke tio cxi estas ekzakte ideala metodo, kion mi esperas al vojagxo. Krome libro diras, "Se vi lernus esperanton dum 1 monato, jam suficxas por baza konversacio. Se vi lernus dum 6 monatoj, povas libere paroli esperante" Mi prunteprenis lernlibron de esperanto cxe biblioteko. Gramatiko estas mirinde logika kaj simpla. Plimultaj vortoj similis al angla aux franca lingvoj.(Angla lingvo estas deviga leciono por Japano. Kaj mia dua fremda lingvo cxe universitato estis franca). Facileco de esperanto donis al mi kuragxon eklerni. "Eble iam mi povos konversacii esperante" Mi de tempo al tempo legis lernlibron nur suprajxe. Poste mi skribis retleteron al Korea esperantisto.Li konsentis gastigi min. Mi estis maltrankvila, caxr mi ne havis sperton paroli esperante kun eksterlandano. Li estis suficxe sperta esperantisto. Estis malfacile sekvi rapidecon de lia parolo por mi. Li seniluzigxis pri mia malalta parolkapablo kaj diris, ke mi devas lerni esperanton pli multe. Mi komprenis, ke vojo estas longa. Poste mi vizitis cxinaj esperantistojn. Ili kuragxigis min, dirante "Vi estas komencanto.Tamen,via esparanto estas bona" Gxi donis forton al mi dauxre studi esperanton. Kaj mi praktikis esperanton vizitante esperantistojn dum longa vojagxo. Mi studis angla lingvon dum 25 jaroj. Dum longa vojagxo mi havis multaj okazojn paroli angle. Tamen,mi ofte sentas strecxon paroli angle. Specife kontraux denaska angla lingvano, mi bezonas granda kuragxon paroli angle kaj ofte sentis min kvazaux malsupera persono komapre al ili. Ecx se mi konsumas tutan vivon nur por lerni angla lingvon ,neeblas paroli plibone ol Brito aux Usonano. Mi lernis esperanton nur dum 7 jaroj, krome memstare. Nun esperanto estas multe pli facila ol angla lingvo por mi. Oni diras, ke esperanto estas dekobla pli facila ol angla. Mi konsentas gxin. Esperanto estas radike euxropa lingvo. Certe Italo aux Hispano aux Franco havas granda avantagxon por lerni esperanton. Esperanto tute ne similas al Japana lingvo. Teorie se oni postulas perfekte neuxtorala lingvon, gxi devas havi sama facilecon por cxiuj lingvanoj Itala, Angla, Rusa, Cxina, Korea, Japana.....ktp. Tamen, laux mi neeblas krei tian lingvon. Do, esperanto estas la plej akceptebla kaj tolerebla internacia lingvo por mi. Almenaux parolante kun Italo aux Brito esperante, mi povas senti min egala homo kontraux ili. Laux mi estas malfacile gasti cxe nekonata fremdulo sen esperanto.Mondo ne estas paradizo. Do, bedauxrinde ne cxiuj estas bonaj homoj. Tamen, esperanto donas eblecon gasti sentime cxe nova amikoj en fremdaj landoj kaj povas facile diskuti pri diversaj temoj, ecx pri religio aux politiko. Japana proverbo diras, "Vidindajxo estas ne aparte vidinda.Bongustajxo estas ne aparte bongusta" . Mi vizitis multaj mondekonata vidindajxojn, ekzemple Effer turon cxe Parizo, Paltenon cxe Ateno, klinigxinta turon cxe Pisa, Noisxvansxtain kastelon cxe Germanio, Bakkingam palacon cxe Londono...ktp Gxi estas certe bela.Tamen gxi ne postlasis forta spuron en mia koro. Jam preskaux forvaporigxis memoroj. Kontrauxe, konvarsacio kun esperantiostoj longe vivas en mia koro. Gxi helpis min scii diversaj vidpunktojn, kompari Japana kulturon kun aliaj landoj, pensi pri mi mem objektive. Vere alia lando havas alia kulturon. Ecx en esperantista mondo, parolkapablo, karakutero, kredo estas diversaj. Nun mi povas kompreni sencon de esprimo, kiun iu Pola esperantisto donis al mi, "Ne ekzistas bona nacio aux malbona nacio. Nur ekzistas bona homo aux malbona homo" ...
|
